معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری در گزارشی با اعلام اینکه در بازار جهانی، کمتر از ۱۰۰ نانودارو به ارزش تقریبا ۵۴ میلیارد دلار تولید و توزیع میشود، تاکید کرد: در ایران نیز ۱۶ نانو دارو به ارزش ۷۲۱ میلیارد تومان عرضه می شود.
به گزارش فرهنگ آفرینان به نقل از ایرنا، براساس این گزارش، لیپوزومال، نانوذرات پروتئینی، نانوبلور، مایسل، نانوذرات پلیمری و معدنی و کونژوگه پروتئین-دارو از جمله پلتفرمهای مهمی هستند که در داخل کشور برای تولید نانودارو از آنها استفاده میشود.
چند پلتفرم مهم دیگرنیز وجود دارد که از آنها در جهان برای تولید نانودارو استفاده میشود اما در ایران محصولی با این پلتفرمها نداریم. دندریمرها، پروتئینهای ویروسی، ذرات ویروس مانند و mRNA/siRNA از جمله این پلتفرمهای مهم هستند که با تحقیق و توسعه، میتوان از آنها نیز برای تولید نانودارو در داخل کشور استفاده کرد.
بررسی اطلاعات علمی نشان میدهد که سه پلتفرم Tissue-targeted delivery ،cell-derived vehicles و Targeted degradation ظرفیت بالایی برای تولید نانودارو دارند، هرچند هنوز از آنها برای تولید داروی تجاری، نه در داخل و نه خارج کشور، استفاده نشده است.
در حال حاضر ارزش بازار جهانی دارو ۱۴۰۰ میلیارد دلار بوده و در داخل کشور این بازار حجمی در حدود ۶۰ هزار میلیارد تومان دارد. سرانه جهانی هزینه دارو ۱۶۵ دلار و در ایران ۷۵ دلار است.
طبق گزارش معاونت علمی ریاست جمهوری،ارزش واردات دارو در کشور کمتر از ۲ میلیارد دلار بوده که میتوان گفت بیشتر داروهای مصرفی در داخل کشور تولید میشود. ۹۷ درصد از داروهای مصرفی در داخل کشور تولید داخل بوده و بخش کوچکی از آنها وارد میشود.
در بازار جهانی، کمتر از ۱۰۰ نانودارو به ارزش تقریبا ۵۴ میلیارد دلار تولید و توزیع میشود که این تولید در داخل کشور ۱۶ نانو دارو بوده که ۷۲۱ میلیارد تومان ارزش آن است.
در مطلب ذیل به بررسی برخی از نانوداروهای ایرانی، پلتفرم های آنها و همچنین مقایسه قیمتی با نمونه های خارجی پرداخته شده است:
ســینا دوکسـوزوم ساخته شده توسط شرکت اکسیر نانو سینا، یــک داروی ضد تومور اســت که در درمان ســرطان سینه متاســتاز دهنده به ویژه در بیمارانی کــه در معرض یا دارای مشکلات قلبی هستند و همچنین درمان ســرطان تخمدان پیشرفته استفاده میشود. قیمت نمونه جهانی این دارو ۶۵ دلار بوده و قیمت نمونه داخلی ۷۵۰ هزار تومان است.
نانوداروی ضدسرطان پاکلینب، برای درمان سرطانهایی مانند سینه، ریه و پانکراس توسط شرکت نانوداروپژوهان تولید شده است. این نانودارو، با نفوذ به بافت سرطانی، از پیشرفت تومور جلوگیری کرده و باعث نابودی بافت سرطانی میشود. پلتفرم مورد استفاده برای این نانودارو، کونژوگه پروتئین-دارو است، ارزش بازار جهانی آن ۱٫۲ میلیارد دلار بوده، قیمت نمونه جهانی دارو ۸۰ دلار بوده و قیمت نمونه داخلی ۱ میلیون ۸۰۰ هزار تومان است.
پادینکس یک ترکیب زوج شده یا کونژوگه (Conjugate) آنتیبادی-دارو است که برای مقابله با سرطان سینه تولید شده است. بازار جهانی این دارو در سال ۲۰۲۱ در حدود ۲٫۱ میلیارد دلار بوده است، قیمت نمونه جهانی این دارو ۳۹۵۰ دلار بوده و نمونه داخلی ۹ میلیون تومان قیمت دارد.
دپوستیوا (Depostiva) حاوی تریامسینولون استوناید لود شده در داخل میکروکرههای پلیمری است که برای تسکین درد زانو تولید شده است. پلتفرم این دارو، کونژوگه آنتیبادی- دارو است، قیمت نمونه خارجی این دارو ۶۶۵ دلار بوده در حالی که این داروی ایرانی ۴۳۸ هزار تومان قیمت دارد.
سیناآمفولیش نانودارویی است که از فناوری نانولیپوزوم استفاده میکند که برای درمان لیشمانیا تجویز میشود.
داروی امند از پلتفرم نانوبلور بهرهمند بوده که برای کاهش حالت تهوع پس از شیمیدرمانی از آن استفاده میشود. ارزش جهانی این دارو ۱۲۷ میلیون دلار است.