روستای شواز یکی از جاذبههای تاریخی استان یزد به شمار میرود که قدمتی چند هزار ساله دارد و گردشگران و باستان شناسان را متعجب میکند.
به گزارش فرهنگ آفرینان به نقل از خبرگزاری صد آنلاین، در ایام تعطیلات عید یکی از شهرهایی که پذیرای مسافران زیادی است شهر یزد است، اما باید بدانید در دل شهر تاریخی یزد روستاهایی وجود دارد که بسیار بکر و زیباست و گزینه مناسبی برای گردشگری در ایام تعطیلات عید برای مسافران است. از جمله روستای شواز که در جنوب شرقی استان یزد واقع شده و از جبال شرکوه تدریجاً فاصله میگیرد. این روستا با یک منظرهی طبیعی آرامشبخش و دست نخورده احاطه شده است؛ به گونهای که در پشت روستا، کوهستانی قرار دارد و روبهروی آن، دشتی بسیار وسیع در ادامه میباشد. به منظور آشنایی بیشتر با روستای شواز، یکی از جاذبههای زیبا و باستانی در استان یزد، با ما در این بخش همراه شوید.
تاریخچه و قدمت روستای شواز
شواز یکی از روستاهای باستانی است که به تاریخهای دور برمیگردد. قدمت و تاریخچهی این روستا را میتوان از طریق قبرستانهای باستانی آن، همانند قبرستان شواز و شواز کهنه، و همچنین قلعه بزرگ و استوار آن، بهدست آورد. این موارد به وضوح نشاندهنده قدمت و عمق تاریخی این منطقه هستند. علاوه بر این، یافتههای سنگنگاری متعددی نیز وجود دارد که در مقایسه با سنگنگارههای منطقهی کوه ارنان (که به تاریخ ۷ تا ۱۲ هزار سال قبل برمیگردد)، شباهتهای زیادی به آنها دارد. با این حال، تحقیقات باستانشناسی موفق به بررسی دقیق این موارد نشده است.
موقعیت جغرافیایی روستای شواز
موقعیت جغرافیایی و وضعیت توپوگرافیکی روستای شواز، شباهتهای قابل توجهی با روستای توران پشت نیر دارد. این روستا قدرتمندی است که مساحت بزرگی از کفه طاقستان را به تصرف خود درآورده و با کیفیتی اسطورهای در ذهن افراد نقش میبندد. این ویژگی باعث شده تا روستا قادر به مقابله با تهدیدات حملات و غارتهایی از سوی دشمنان و تجاوزکنندگان شود که اغلب از سمت کفه و منطقه فارس روستا را تهدید میکرده است. این توانایی به شهرت روستا کمک کرده و امکان دوری از فاصله با مراکز و شهرهای بزرگ را فراهم نماید.
قلعه شواز با مساحت و ویژگیهای منحصر به فرد
قلعه شواز به عنوان یک نماد قدرتمند، علاوه بر موقعیت استراتژیکی که در روستا دارد، وجود یک قلعه بلند و در مکانی مناسب واقع در جلوی روستا، ضریب دفاعی روستا را به دو برابر افزایش داده است.
یکی از مهمترین قلعههای کوهستانی که در استان یزد واقع شده، قلعه شواز است. این قلعه از نظر ساختاری بسیار بلند، قوی و شگفتانگیز است و چشمنوازی به همراه دارد. قلعه شواز بر روی یک صخره سخت و با ارتفاع تقریبی یکصد متر از سنگهای رسوبی سخت ساخته شده است و از اطراف توسط پرتگاهها و خاکریزههای تند، محافظت میشود. این قلعه به عنوان محلی برای زندگی و سکونت بشر در گذشته به کار گرفته شده است و مساحت تقریبی آن به ۵۰۰۰ متر مربع تخمین زده میشود.
دیوارهای اصلی قلعه از بیرون از سنگ و از درون از خشت ساخته شدهاند. جرزها و سقف اتاقها نیز اغلب از خشت ساخته شده و در برخی از طاقها از آجر استفاده شده است. درگاه ورودی قلعه از آجر ساخته شده است. در طرف شرق قلعه، یک پله مرتفع و آجری وجود دارد که برای تخلیه آب استفاده میشده است.
سنگی که در قلعه استفاده شده است، از نوع سنگهای رسوبی است و پاشنه گرد قلعه نیز از سنگ ساخته شده است. درب اصلی قلعه پس از تعمیراتی که توسط سازمان میراث فرهنگی انجام شده است، به داخل قلعه منتقل شده و یک درب چوبی به جای آن نصب شده است. سقف یکی از اتاقهای قلعه با تیرهای چوبی از چوب سنجد پوشیده شده است.
این قلعه دارای برجهایی است که برای نظارت و حفاظت از قلعه برپا شدهاند، و برخی از بخشهای آن با استفاده از سنگآهنه و خشت ساخته شدهاند. اما نکته قابل توجه درباره این برجها، روش ساخت آنها است. پس از ساخت برج با خشت، نمای آن با استفاده از سنگ کار شده است تا استحکام و مقاومت در برابر حملات و تهاجمهای خارجی افزایش یابد.
مصالح استفاده شده در ساخت این قلعه شامل سنگ، خشت و گل است. ملاطها از گل تهیه شده و گاهی با افزودن کاه خرد شده تقویت و ریگبندی میشوند. دیوارها و حوائط نیز از خشت ساخته شدهاند. خشتها در ساختار و شکل سه نوع مختلف قابل تشخیص هستند.